Zoekbeeld:

Mariene Borstelworm. Deze soort uit de familie Sabellidae, de Waaierkokerwormen, heeft mooi gekleurde 'geveerde' tentakels, die in een krans staan. De diameter daarvan kan meer dan 6 cm zijn. De kleuren liggen vaak in twee of drie banden: afwisselend roodbruin en wit. De koker staat doorgaans op hard substraat. Volwassen dieren kunnen tot 40 cm worden. De meeste exemplaren worden echter niet groter dan 20 cm. Bij de geringste verstoring trekt het dier de tentakelkrans in. Wordt ook waaierkokerworm genoemd.

Kenmerken:

Koker 30-40 cm lang en 0,5 tot 1 cm dik; een derde tot de helft van de lengte van de koker steekt boven het zand uit. De Pauwkokerworm heeft 100 tot ca. 300 segmenten. Op de kop één paar aanhangels plus twee groepjes kieuwen, die elk uit enkele tientallen draden bestaan. Karakteristieke, enkele tentakelkrans, meestal wit met bruinrode banden, maar andere kleuren zijn ook mogelijk. Soms is de krans in twee halfronde helften gedeeld. De tentakels hebben een franje van fijne vertakkingen, als een soort zeef, waarmee het dier plankton vangt. De tentakels spelen ook een rol bij de ademhaling; ze worden bij verstoring bliksemsnel ingetrokken. Soms zit er een parasitair kreeftje tussen.

Te verwarren met:

Spiraal-waaierkokerworm, Sabella spallanzanii, die echter vooral zuidelijker voorkomt (Bretagne, Kanaaleilanden).

Areaal en verspreiding:

Verspreiding in Nederland: plaatselijk in Zeeland, bijvoorbeeld onder pontons in de westelijke Oosterschelde en in het caisson in de Schelphoek. Het voorkomen wisselt sterk in opeenvolgende jaren.

Langs de gehele Britse kust, daar vooral naar het zuiden plaatselijk zeer algemeen.

Habitat en ecologie:

Beneden het getijdengebied, maar niet op grote diepte. Op stenen die bedekt zijn met zand of slib. Plaatselijk in grote kolonies.

Literatuur:

Leewis, Rob (2002): Veldgids flora en fauna van de zee. Utrecht: KNNV. ISBN 90 5011 153 X

Hayward, P.J. en J.S. Ryland (eds.) (2000): Handbook of the Marine Fauna of North-West Europe. Oxford [UK]: OUP. ISBN 0 19 854055 8.

Auteurs:

[Niels Schrieken, juni 2014] [Wim Voortman]
[IvL/RHB 1sep2014]

Aphia ID:

130967

Gebied:

Nederland

Biotoop:

Zoutwater

Project:

MOO|SETL

Gerelateerde soorten:

Waaierkokerworm