Het Atlasproject Nederlandse Mollusken (ANM) is gestart in 1994 en heeft tot doel de verspreiding van de Nederlandse weekdieren (mollusken) in kaar te brengen. Het project wordt gedragen door vrijwilligers die naar weekdieren zoeken in alle mogelijk biotopen van bossen, duinen, moerassen, van zoute tot zoetwateren .In Nederland komen zo'n 450 soorten weekdieren voor. De spil van dit atlasproject wordt gevormd door www.verspreidingsatlas.nl/weekdieren. In deze digitale atlas worden de waarnemingen beheerd en via de streeplijstenmodule in deze atlas kunnen waarnemers hun waarnemingen doorgeven. Het doel van het ANM is ook te komen tot gedrukte atlassen. Voor mariene soorten is inmiddels een gedrukte atlas uitgebracht.
Doelstellingen
Tot de doelstellingen
van het Atlasproject Nederlandse Mollusken (ANM) behoren het inzichtelijk maken van de huidige en vroegere verspreiding van alle Nederlandse weekdieren (verspreidingskaarten)
onderzoek
naar de ecologie van de soorten en de biotopen waarin deze soorten
voorkomen
zoeken
naar informatie, middelen en methoden om weekdiersoorten en hun biotopen
(beter) te kunnen helpen beschermen
Realisatie
Gedrukte atlassen
Voor de weekdieren die leven in onze zoute en brakke wateren
is inmiddels een ecologische atlas gerealiseerd: Schelpdieren van het Nederlandse Noordzeegebied.
Voor het vervolg, een atlas voor alle weekdieren van het land en het
zoete water, zullen meerdere jaren worden uitgetrokken. Er zijn namelijk vele
gebieden en biotopen die nog goed onderzocht moeten worden. Daarnaast moeten er
nog veel oude verborgen waarnemingen (in literatuur en opschrijfboekjes) worden
achterhaald en worden gedigitaliseerd. Ook voor deze atlas geldt dat het
vooral gaat om de ecologie van de soorten. Daarvoor is nog veel
onderzoek nodig. Met de verkregen gegevens worden onder andere analyses worden
uitgevoerd, onder andere om de relaties tussen de soorten en hun biotopen te
achterhalen.
Realisatie digitale atlas
Basisinformatie voor waarnemers in de vorm van een digitale atlas voor
land- en zoetwaterweekdieren is inmiddels beschikbaar via
verspreidingsatlas.nl. De kaarten in deze atlas zijn gebaseerd op alle
waarnemingen in de Nationale Database Flora en Fauna (NDFF) waarin naast gegevens van Stichting ANEMOON ook de gegevens opgenomen
van tal van andere bronnen en organisaties, waaronder die van waarneming.nl.
Deze digitale atlas vormt de spil van het ANM. Via deze atlas kunnen waarnemers
gemakkelijk hun waarnemingen invoeren en foto’s ter beschikking stellen. De
digitale kaarten dienen daarbij overigens te worden beschouwd als - zeer -
voorlopig. Er kunnen stippen worden weergegeven van waarnemingen zijn die nog
niet grondig zijn gecontroleerd en diverse waarnemingen zijn nog in diverse
stadia van behandeling, onderzoek en validatie.
Waarnemingen doen, doorgeven en valideren
Er zijn allerlei manieren om weekdieren waar te nemen. Met het blote
oog, tijdens een wandeling in bos, op het strand of in de getijdenzone,
duikend, snorkelend of met behulp van een schepnet, of door het nemen van
strooiselmonsters. Klik hier voor een handleiding
waarin meerdere methoden zijn beschreven voor het zoeken naar weekdieren van de Europese Habitatrichtlijn in het kader van het HabSlak-project (een deelproject van het ANM).
Er bestaat ook een (oudere) papieren handleiding voor het gehele
Atlasproject. Deze kan - als kopie - worden opgevraagd bij ANEMOON. Het betreft
echter wel deels verouderde informatie: het plan bestaat binnenkort aan een
verjongde handleiding te beginnen.
Doorgeven van waarnemingen
Waarnemingen kunnen worden doorgegeven via
verspreidingsatlas.nl, telmee.nl of waarneming.nl. Voordeel van het invoeren van gegevens via
verspreidingsatlas.nl is dat u in één keer via een zogenaamde
'streeplijst' gemakkelijk meerdere soorten van een locatie of van een km-hok
kunt doorgeven.
Validatie
Waarnemingen dienen zoveel mogelijk te worden gecontroleerd, vooral als
het gaat om waarnemingen met een bepaalde graad van onwaarschijnlijkheid. In
zulke gevallen dient altijd te worden nagegaan of de determinatie juist is en
of de locatie- en andere gegevens goed zijn ingevoerd. Dit proces heet
validatie. Alle waarnemingen die naar de NDFF stromen worden gevalideerd via
het NDFF-validatieportaal.
Meedoen met het ANM
Iedereen kan meedoen met het ANM
Zie de Handleiding