Het Atlasproject Nederlandse Mollusken (ANM) is gestart in 1994 en heeft tot doel de verspreiding van de Nederlandse weekdieren (mollusken) in kaar te brengen. Het project wordt gedragen door vrijwilligers die naar weekdieren zoeken in alle mogelijk biotopen van bossen, duinen, moerassen, van zoute tot zoetwateren .In Nederland komen zo'n 450 soorten weekdieren voor. De spil van dit atlasproject wordt gevormd door www.verspreidingsatlas.nl/weekdieren. In deze digitale atlas worden de waarnemingen beheerd en via de streeplijstenmodule in deze atlas kunnen waarnemers hun waarnemingen doorgeven. Het doel van het ANM is ook te komen tot gedrukte atlassen. Voor mariene soorten is inmiddels een gedrukte atlas uitgebracht.

 

Doelstellingen

Tot de doelstellingen van het Atlasproject Nederlandse Mollusken (ANM) behoren het inzichtelijk maken van de huidige en vroegere verspreiding van alle Nederlandse weekdieren (verspreidingskaarten) onderzoek naar de ecologie van de soorten en de biotopen waarin deze soorten voorkomen

zoeken naar informatie, middelen en methoden om weekdiersoorten en hun biotopen (beter) te kunnen helpen beschermen  

 

Realisatie

Gedrukte atlassen
Voor de weekdieren die leven in onze zoute en brakke wateren is inmiddels een ecologische atlas gerealiseerd: Schelpdieren van het Nederlandse Noordzeegebied. Voor het vervolg, een atlas voor alle weekdieren van het land en het zoete water, zullen meerdere jaren worden uitgetrokken. Er zijn namelijk vele gebieden en biotopen die nog goed onderzocht moeten worden. Daarnaast moeten er nog veel oude verborgen waarnemingen (in literatuur en opschrijfboekjes) worden achterhaald en worden gedigitaliseerd. Ook voor deze atlas geldt dat het vooral gaat om de ecologie van de soorten. Daarvoor is nog veel onderzoek nodig. Met de verkregen gegevens worden onder andere analyses worden uitgevoerd, onder andere om de relaties tussen de soorten en hun biotopen te achterhalen.

Realisatie digitale atlas
Basisinformatie voor waarnemers in de vorm van een digitale atlas voor land- en zoetwaterweekdieren is inmiddels beschikbaar via verspreidingsatlas.nl. De kaarten in deze atlas zijn gebaseerd op alle waarnemingen in de Nationale Database Flora en Fauna (NDFF) waarin naast gegevens van Stichting ANEMOON ook de gegevens opgenomen van tal van andere bronnen en organisaties, waaronder die van waarneming.nl. Deze digitale atlas vormt de spil van het ANM. Via deze atlas kunnen waarnemers gemakkelijk hun waarnemingen invoeren en foto’s ter beschikking stellen. De digitale kaarten dienen daarbij overigens te worden beschouwd als - zeer - voorlopig. Er kunnen stippen worden weergegeven van waarnemingen zijn die nog niet grondig zijn gecontroleerd en diverse waarnemingen zijn nog in diverse stadia van behandeling, onderzoek en validatie.

 

Waarnemingen doen, doorgeven en valideren

Er zijn allerlei manieren om weekdieren waar te nemen. Met het blote oog, tijdens een wandeling in bos, op het strand of in de getijdenzone, duikend, snorkelend of met behulp van een schepnet, of door het nemen van strooiselmonsters. Klik hier voor een handleiding waarin meerdere methoden zijn beschreven voor het zoeken naar weekdieren van de Europese Habitatrichtlijn in het kader van het HabSlak-project (een deelproject van het ANM). Er bestaat ook een (oudere) papieren handleiding voor het gehele Atlasproject. Deze kan - als kopie - worden opgevraagd bij ANEMOON. Het betreft echter wel deels verouderde informatie: het plan bestaat binnenkort aan een verjongde handleiding te beginnen.

Doorgeven van waarnemingen
Waarnemingen kunnen worden doorgegeven via verspreidingsatlas.nl, telmee.nl of waarneming.nl. Voordeel van het invoeren van gegevens via verspreidingsatlas.nl is dat u in één keer via een zogenaamde 'streeplijst' gemakkelijk meerdere soorten van een locatie of van een km-hok kunt doorgeven.

Validatie
Waarnemingen dienen zoveel mogelijk te worden gecontroleerd, vooral als het gaat om waarnemingen met een bepaalde graad van onwaarschijnlijkheid. In zulke gevallen dient altijd te worden nagegaan of de determinatie juist is en of de locatie- en andere gegevens goed zijn ingevoerd. Dit proces heet validatie. Alle waarnemingen die naar de NDFF stromen worden gevalideerd via het NDFF-validatieportaal.

 

Meedoen met het ANM

Iedereen kan meedoen met het ANM

Zie de Handleiding