Zwarte oprolkreeft bekent kleur.
De meeste mensen kennen krabben en kreeften van het bord en dan zijn ze rood van kleur. Daarentegen hebben levende kreeftachtigen zoals de zwarte oprolkreeft Galathea squamifera, hun ingewikkeld uitziende schildkleurpatronen gekregen door de interactie van twee eiwitten crustacyanine die voor blauw kleurt en het caroteen astaxanthine die voor rood kleurt. De interactie tussen de stoffen is door het koken vernietigd en alleen het rood kleurende astaxanthine blijft over. In theorie betekent het dat het ook mogelijk is om blauwkleurige krabben tegen te komen. En dat klopt! Vorig jaar was het de eerste keer dat een blauwkleurige Zwarte galathea werd vastgelegd door Arne Kuilman. Het is een hele bijzonder waarnemingen, want de kans dat je deze afwijking tegenkomt is 1 op een miljoen. Dus hoe verbaast is het dat Felice Stalenburg dit jaar opnieuw een blauwkleurige Zwarte Galathea waarneemt en die op facebook plaatst. Hoogst waarschijnlijk gaat het om hetzelfde individu die het gelukt is om uit de bek van een predator te blijven.
Blauwkleurige Zwarte oprolkreeft, Halverwege, 18 augustus 2013 (foto: Arne Kuilman)
Blauwe kleur
De Zwarte oprolkreeft is de meest voorkomende oprolkreeft aan de Noord Europese kusten met een lengte van maximaal 6,5 cm en een schild lengte van 3,5 cm. Normaal gesproken is de oprolkreeft kastanje bruin van kleur met een groenige waas en rood puntige stekels. Alleen bij 1 op de miljoen individuen wordt door een genetisch defect een overdaad aan crustacyanine aangemaakt. De genetische afwijking is bekend onder kreeftachtigen en er wordt mee gekweekt. De blauwkleurige dieren worden zelden waargenomen in het wild, want zijn door hun opvallende verschijning geen lang leven beschoren. Naast de helemaal blauwe individuen kunnen de dieren ook nog 50% één kleur en 50% een andere kleur er verticaal doorheen hebben.
"gewone " Zwarte oprolkreeft (foto: Marion Haarsma)
Kleur belangrijk voor dier en omgeving
Elke keer als de kreeft zich vervelt kan het dier zijn kleur en patroon aanpassen aan de omgeving. De kleuren spelen een belangrijke rol als camouflage, communicatie, partnerkeuze en soortsvorming De rode kleur die kreeft krijgt als die gekookt is, is voor mensen belangrijk bij het beslissen of we ze eten of niet artikel.
Blauwkleurige Zwarte oprolkreeft, Halverwege, 09 juli 2014 (foto: Joop Stalenburg)
Zelfde individu?
Door de unieke kleur is het mogelijkheid het dier te volgen omdat het hoogst waarschijnlijk om hetzelfde individu gaat. Dit ia aannemelijk omdat de kans dat het twee verschillende dieren heel klein is, het dier beide keren op de duiklocatie Halverwege is gefotografeerd en omdat beide dieren 1 poot missen aan de rechterkant. Oprolkreeften kunnen meerdere jaren oud worden, dus als uit de bek van een predator blijft kunnen we er nog jaren van genieten.
Blauwkleurige Zwarte oprolkreeft, Halverwege, 09 juli 2014 (foto: Joop Stalenburg)
Waarnemen
Hoe lang gaan we het dier de komende jaren tegenkomen? Je waarneming kun je op het MOO-formulier zetten en opsturen naar Stichting Anemoon. Foto's graag plaatsen op het zoutwaterforum of op facebook. Alvast bedankt voor de informatie.
Tekst: Arne Kuilman en Niels Schrieken
Foto's: Arne Kuilman, Marion Haarsma en Joop Stalenburg